Рэкамендацыі бацькам па матэматычнаму развіццю дзяцей старэйшага дашкольнага ўзросту.
Асноўная мэта заняткі матэматыкай-даць дашкольніку адчуванне ўпэўненасці ў сваіх сілах, заснаванае на тым, што свет упарадкаваны і таму зразумеем, а такім чынам, прадказальны для чалавека.
Уводзячы дзяцей у свет матэматыкі, важна паказаць ім прысутнасць лікаў у свеце прыроды і культуры, нагадаць ўяўленне аб кожным ліку жывымі асацыяцыямі. Звярніце ўвагу, што ў казках колькасці гуляюць таксама вялікую сэнсавую ролю. Знаёмячы дзяцей з формай, важна не столькі дамагчыся запамінання назвы 3-4 геаметрычных фігур, колькі даць уяўленне аб разнастайнасці і прыгажосці формаў у прыродзе і мастацтве.
Ідэю сіметрыі ня трэба фармаваць, але трэба арганізаваць досвед працы дзіцяці так, каб ён мог бачыць шмат прыкладаў сіметрыі. Гэта ж тычыцца адносіны падабенства ў прыродзе, лініі, колеру.
Развіццё пачуцці прапорцыі і пачуцці рытму таксама мае дачыненне да матэматыкі. Абстрактнаму паняццю павінна папярэднічаць жывое перажыванне, якое дазволіць не ператварыць гэта паняцце ў сухую тэорыю. Дакладнасць і строгасць матэматыкі як навукі ніяк не павінны вылівацца ў сухасць яе выкладання дзецям, адцягненасць паняццяў, якімі яна аперуе, не павінна спараджаць штучнасць самой сітуацыі навучання. Тады маленькія дзеці будуць вучыцца, не ведаючы, што гэта матэматыка, а старэйшыя будуць чакаць з гэтай крыніцы асабліва чароўных гісторый.
Так пры апранання прапануеце дзіцяці параўнаць туфлікі малодшага або старэйшага дзіцяці са сваімі: высветліць, якая туфлік больш (менш), прыкладваючы падэшвы адзін да аднаго. А падчас абеду спытаеце ў дзіцяці, што яны будуць ёсць вялікай лыжкай, а што – маленькай. На прагулцы прапануеце збіраць вялікія і маленькія каменьчыкі, лісце, гузы. Гэтыя і іншыя заданні дазваляюць вучыць дзяцей параўноўваць і падбіраць прадметы па велічыні, разумець і правільна выкарыстоўваць у прамовы словы «вялікі – маленькі».
- А вось заданні, якія дазваляюць дзецям папрактыкавацца ў адрозненні і называнні чырвонага, жоўтага, зялёнага і сіняга колераў.
1. Пры апрананні на шпацыр абмяркуйце з дзіцем, якога колеру ў яго шапка, шалік, куртка, боты ці туфлі.
2. Збіраючы восеньскія лісце, выберыце чырвоныя, жоўтыя, зялёныя, карычневыя.
3. Убачыўшы ў краме стужкі, прапануеце дзіцяці назваць колер стужкі.
- А вось заданні, якія дазваляюць дзецям папрактыкавацца ў адрозненні формы.
1. Прынясіце дзіцяці шмат розных слоікаў і флаконаў з вечкамі, каб ён меў магчымасць падабраць вечка па форме і па памеры.
2. На прагулцы акуратна намочыце падэшвы, зрабіце адбіткі і параўнайце іх па форме і па памеры.
3. Замясіўшы цеста для печыва, рабіце іх разам з дзіцем. Па магчымасці неяк называйце іх (»сердечко«,» зорачка«,»паўмесяц").
А папрактыкавацца ў ліку дапаможа гульня ў»крама". Вы будзеце выконваць ролю прадаўца: прадаваць адзінкавы тавар, лічыць яго і называць кошт пакупкі. А дзіця адлічваць грошы (фішкі) і пералічваць тавар, так як прадавец часам памыляецца.
Фарміраванне элементарных матэматычных уяўленняў не толькі сродак разумовага развіцця дзіцяці, яго пазнавальных здольнасцяў, але і сродак выхавання ў дзяцей пазнавальнага цікавасці, здольнасці да даследчага і творчаму пошуку, жадання і ўменні вучыцца.
Практыкаванні ў вырашэнні займальных задач, гульні на складанне фігур – сілуэтаў, галаваломкі спрыяюць станаўленню і развіццю такіх якасцей асобы, як мэтанакіраванасць, настойлівасць, самастойнасць. Уменне глядзельна і ў думках аналізаваць пастаўленую задачу, абдумваць шляхі, спосабы рашэння і планаваць свае дзеянні, ажыццяўляць пастаянны кантроль за дзеяннямі і суадносіць іх з пастаўленымі задачамі, ацэньваць атрыманы вынік. Рашэнне практычных задач з выкарыстаннем займальнага матэрыялу выпрацоўвае ў хлопцаў уменне ўспрымаць разумовыя задачы, знаходзіць для іх новыя спосабы рашэння. Гэта вядзе да праявы ў дзяцей творчасці (прыдумлянне новых варыянтаў лагічных задач, галаваломак з палачкамі, фігур – сілуэтаў з адмысловага набору «ТАНГРАМ»). Дзеці пачынаюць ўсведамляць, што ў кожнай з займальных задач складзена якая-небудзь хітрасць, выдумка, забава. Знайсці, разгадаць яе немагчыма без засяроджанасці, напружанага абдумвання, пастаяннага супастаўлення мэты з атрыманым вынікам. Асаблівае месца матэматычных забаў займаюць гульні на складанне плоскасных малюнкаў прадметаў, жывёл, птушак, дамоў, караблёў з адмысловых набораў геаметрычных фігур. Наборы фігур пры гэтым падбіраюцца не адвольна, а ўяўляюць сабой часткі разрэзанай пэўным чынам фігуры: квадрата, прамавугольніка, круга, трыкутніка. Яны цікавыя дзецям і дарослым. Дзяцей захапляе вынік-скласці ўбачанае на ўзоры або задуманае. Яны ўключаюцца ў актыўную практычную дзейнасць па падборы спосабу размяшчэння фігур з мэтай стварэння сілуэту.
Гульня "ТАНГРАМ" - адна з нескладаных гульняў. Называюць яе і» галаваломкай з кардона«,»геаметрычным канструктарам". Гульня простая ў вырабе. Квадрат памерам 8 на 8 см. з кардона, пластыка, аднолькава афарбаваны з абодвух бакоў, разразаюць на 7 частак. У выніку атрымліваецца : вялікіх, 1 сярэдні і 2 маленькіх трыкутніка, квадрат і паралелаграм.
Выкарыстоўваючы ўсе 7 частак, шчыльна далучаючы іх адну да іншай, можна скласці вельмі шмат розных малюнкаў па ўзорах і ўласным задуме. Паспяховасць асваення гульні ў дашкольным узросце залежыць ад узроўню развіцця сэнсарнага. Дзеці павінны ведаць не толькі назвы геаметрычных фігур, але і іх ўласцівасці, адметныя прыкметы, валодаць спосабамі
абследавання формаў глядзельнай і датыкальна-рухальным шляхам, свабодна перамяшчаць іх з мэтай атрымання новай фігуры. У іх павінна быць развіта ўменне аналізаваць простыя малюнкі, вылучаць у іх і ў навакольных прадметах геаметрычныя формы, практычна відазмяняць фігуры шляхам разразання і складаць іх з частак. Кіраўніцтва працэсам складання павінна быць накіравана на развіццё ўмення прадбачыць спалучэнне фігур, змены ў іх размяшчэнні і форме складаецца сілуэту.
У навучанні дзяцей 5-6 гадоў аднаўленню фігур-сілуэтаў з частак гульні «ТАНГРАМ» паслядоўнасць ускладненняў заданняў можна прадставіць наступным чынам: ад авалодання элементарнымі спосабамі глядзельнай аналізу дзеці пераходзяць да засваення спосабаў разумовых дзеянняў. Важна, каб знаёмства дзіцяці з матэматычнымі паняццямі адбывалася ў звычайнай рэальным жыцці, на звычайных прадметах, каб дзіця ўбачыў, што матэматычныя паняцці апісваюць рэальны свет, а не існуюць самі па сабе.